HOSPICJUM STACJONARNE
Nie zawsze wybór hospicjum domowego jest możliwy. Nie dla każdego chorego będzie to też odpowiednia forma opieki. Hospicjum stacjonarne można rozważyć, gdy: – rodzina lub bliscy i przyjaciele nie mają możliwości, by otoczyć chorego codzienną, całodobową opieką;- chory jest podopiecznym domu opieki społecznej lub innych instytucji;- ból, inne objawy czy trudności w oddychaniu lub przyjmowaniu pokarmu są tak duże, że w opiece domowej trudno sobie z nimi poradzić. Hospicja stacjonarne to często budynki wolnostojące z tarasem lub dostępem do ogrodu, w wielu z nich pokoje nie są numerowane, dla pacjentów chodzących czy jeżdżących na wózkach oraz ich bliskich dostępna jest kuchnia bądź inne pomieszczenie socjalne, z którego można skorzystać. W niektórych hospicjach są także świetlice lub inne pomieszczenia, w których chorzy mogą się spotkać lub uczestniczyć w terapiach zajęciowych. W takim miejscu zwykle można zostawić dzieci, jeśli ich opiekunowie nie chcą zabrać ich bezpośrednio do sali chorego. Bliscy mogą odwiedzać chorego w dowolnych godzinach i pozostawać przy nim tak długo, jak chcą. Czy hospicjum domowe to dla mnie/mojego bliskiego dobry wybór? Decydując o wyborze domowej opieki hospicyjnej dla siebie albo Twojego bliskiego, odpowiedz na poniższe pytania: Jak ważne dla chorego jest przebywanie w domu wśród rodziny i przyjaciół? Czy rodzina chorego lub jego przyjaciele mają możliwości, by w warunkach domowych zająć się chorym, biorąc pod uwagę, że będzie potrzebna pomoc przez cały dzień, codziennie? Czy członkowie rodziny chorego akceptują fakt, że będą musieli zaopiekować się chorym w warunkach domowych, podając mu lekarstwa, pomagając w poruszaniu się, korzystaniu z toalety, czynnościach higienicznych, podawaniu posiłków i napojów? Czy są na tyle silni, by udźwignąć to wyzwanie? Czy mieszkanie/dom jest takim miejscem, które można dostosować do potrzeb chorego, np. Czy jest wystarczająco dużo miejsca na wstawienie łóżka szpitalnego czy wózka inwalidzkiego, jeśli będzie to konieczne? Czy opanowanie objawów, takich jak ból, trudności w oddychaniu i przełykaniu lub innych możliwe jest w warunkach hospicjum domowego? Podjęcie decyzji o wyborze sposobu opieki hospicyjnej musi wiązać się ze szczerą rozmową z chorym, jeśli może on w niej uczestniczyć. Z pewnością należy również taką rozmowę przeprowadzić w gronie rodziny i bliskich chorego. Warto ten temat dogłębnie przemyśleć, nie czekając jednak do ostatniej chwili.
Na każdym etapie zaawansowania choroby warto z chorym rozmawiać o dostępnych dla niego możliwościach leczenia, również w ramach opieki paliatywno-hospicyjnej. Wielu pacjentów zbyt późno trafia z leczenia szpitalnego do opieki paliatywno-hospicyjnej, opieki długoterminowej lub do własnego domu. Dzieje się tak z powodu niedostatecznej współpracy szpitali z hospicjami i innymi zakładami opieki długoterminowej, a często również z powodu nalegania rodziny na kontynuowanie opieki szpitalnej, mimo jej znikomych skutków. Często jest to decyzja samego pacjenta, próbującego walczyć pomimo braku zadowalających rezultatów, w sytuacji gdy już nie można żywić żadnych nadziei na wyleczenie, a opieka paliatywna staje się konieczna. Wielu chorych nie czuje się dobrze z myślą o zarzuceniu wszystkich wysiłków zmierzających do wyleczenia. Jest to zupełnie zrozumiałe. Trzeba mieć wielką odwagę, by walczyć z nieuleczalną chorobą, trzeba ją jednak również znaleźć w sobie, by wiedzieć, kiedy przerwać nieskuteczne i wyczerpujące leczenie.
Warto pamiętać, że pozostawanie w szpitalu może narazić ciężko chorego na dodatkowe cierpienia, ponieważ głównymi celami hospitalizacji jest leczenie, a nie terapia przeciwbólowa, opieka paliatywna czy zapewnienie komfortu. Często także rodzina i bliscy chorego są krytycznie nastawieni do instytucji hospicjum, uporczywie „załatwiając” miejsca w szpitalach i klinikach. Niejednokrotnie jest to wyraz nadziei dla bliskich, ale niestety nie pomaga choremu, narażając go na samotność i niepotrzebny ból. W terminalnym etapie choroby wskazana jest zmiana miejsca i sposobu opieki. Instytucjonalna i domowa opieka zapewniająca opiekę paliatywną proponują terapię przeciwbólową oraz troskę o emocjonalne, duchowe i religijne potrzeby pacjenta i jego otoczenia.
PAMIĘTAJ!
Opieka hospicyjna jest najbardziej efektywna, jeśli decyzję o niej podejmie się możliwie szybko: umożliwia wówczas uzyskanie odpowiedniej kontroli bólu i zbudowanie relacji pełnych zaufania między chorym, jego rodziną i zespołem opiekuńczym.